ทำไมจึงไม่ควรเอาหน้ากากดำน้ำไว้บนหน้าผาก

สรุป

  • คำแนะนำจากครูผู้สอนดำน้ำ คือ ไม่ควรเอาหน้ากากไว้บนหน้าผาก เพราะเป็นลักษณะเดียวกันกับคนที่กำลังตกใจหรือประสบปัญหาอยู่ที่ผิวน้ำ
  • แต่ดูเหมือนว่า จะยิ่งมีคนทำอย่างนั้นมากขึ้น มาโดยตลอด โดยเฉพาะภาพจากโฆษณาต่างๆ ก็มักจะแสดงในแบบนั้น กลายเป็นตัวอย่างให้นักดำน้ำใหม่ทำตาม
  • ดูตามความเป็นจริง นักดำน้ำที่เดินตามชายหาดหรืออยู่บนเรือ โดยมีหน้ากากอยู่บนหน้าผาก ก็ไม่ได้แปลว่าเขากำลังตกใจแต่อย่างใด ส่วนนักดำน้ำที่ตกใจก็มักจะเอาหน้ากากออกทิ้งไปเลย ไม่ได้วางไว้บนหน้าผาก ... คำแนะนำนี้จึงยิ่งดูเหมือนขัดกับความเป็นจริงส่วนใหญ่
  • เหตุผลที่มีน้ำหนักกว่าคือ หน้ากากบนหน้าผากจะเสี่ยงต่อการหลุดหายได้ง่าย และเมื่อวางไว้บนหน้าผากนานๆ ก็จะเกิดฝ้าในหน้ากากได้ง่ายขึ้นด้วย

เอาหน้ากากไว้ที่ไหนดี (พร้อมเหตุผลสำคัญ)

  • คล้องไว้ที่คอขณะอยู่บนเรือ/ชายหาด และใส่ไว้บนใบหน้าขณะที่กำลังขึ้นจากน้ำ เพราะจะเสี่ยงต่อความสูญหาน้อยที่สุด

ทำไมจึงไม่ควรเอาหน้ากากดำน้ำไว้บนหน้าผาก

คำตอบสำหรับคำถามนี้ เป็นสิ่งที่ผู้สอนดำน้ำจำนวนมากบอกนักเรียนว่าไม่ควรทำ มาเป็นเวลายาวนาน แต่ในขณะเดียวกัน ก็พบว่านักดำน้ำจำนวนมากขึ้นที่ลงน้ำโดยมีหน้ากากวางไว้บนหน้าผาก และดูเหมือนว่าในปัจจุบัน นักดำน้ำที่เอาหน้ากากไว้บนหน้าผากจะมีจำนวนมากกว่าเดิม เพิ่มขึ้นอีกหลายเท่าด้วยซ้ำไป

อันที่จริง ภาพต่างๆ ในนิตยสาร โฆษณา ฯลฯ ก็จะมีนายแบบนางแบบที่มีหน้ากากอยู่บนหน้าผากด้วย เรื่องที่ผู้สอนดำน้ำพยายามจะสอนนักเรียนดำน้ำว่า ไม่ควรเอาหน้ากากไว้บนหน้าผาก จึงดูเลือนรางเต็มทน เมื่อนักเรียนเป็นนักดำน้ำเต็มตัว

เมื่อเรามาดูความเป็นจริงนั้น นักดำน้ำที่กำลังเดินบนชายหาดโดยมีหน้ากากอยู่บนหน้าผากนั้น ก็ไม่ได้แปลว่าเขากำลังตกใจหรือกำลังประสบปัญหา เช่นเดียวกันกับนักดำน้ำที่เอาหน้ากากไว้บนหน้าผากขณะขึ้นมาบนเรือ เวลาที่ผู้สอนดำน้ำจะบอกกับนักเรียนดำน้ำ ก็จึงควรจะบอกให้ชัดเจนกว่าเดิมว่า “ไม่ควรเอาหน้ากากไว้บนหน้าผากขณะที่อยู่บนผิวน้ำ เพราะการทำเช่นนั้น เป็นสิ่งบ่งชี้ว่านักดำน้ำกำลังมีปัญหา”

เหตุผลที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะ เมื่อนักดำน้ำกำลังประสบปัญหา เครียด หรือตื่นตกใจ เขาจะลืมทุกอย่างและใช้สัญชาตญาณแทน การใส่หน้ากากและมีเร็กฯ อยู่ในปากนั้นเป็นเรื่องไม่เป็นธรรมชาติ โดยทั่วไปนักดำน้ำที่มีปัญหาหรือตื่นตกใจอย่างมาก เมื่อขึ้นมาถึงผิวน้ำ พวกเขาจึงถอดหน้ากากออกและคายเร็กฯ จากปากทันที

การมีหน้ากากอยู่บนหน้าผากนั้น จึงอาจจะเป็นสิ่งบ่งชี้ว่านักดำน้ำผู้นั้นไม่ได้ทำตามที่ถูกสอนมา อย่างไรก็ดีการเอาหน้ากากไว้บนหน้าผากด้วยอาการปกตินั้น อาจจะไม่ใช่สิ่งบ่งชี้ว่า คนนั้นกำลังตกใจ เพราะคนที่ตกใจจริงๆ น่าจะถอดหน้ากากทิ้งเลยมากกว่า การตัดสินใจว่านักดำน้ำผู้นั้นกำลังประสบกับปัญหาหรือไม่นั้น จึงควรดูอาการอื่นๆ เช่น แขนขา การดิ้นรน ฯลฯ ด้วย

เพราะฉะนั้น ถึงแม้ว่าการให้เหตุผลว่า หน้ากากบนหน้าผากเป็นสัญญาณของการประสบปัญหาหรือตื่นตกใจ จะเป็นเหตุผลที่มีน้ำหนักน้อย แต่ก็ยังมีเหตุผลที่มีน้ำหนักมากอีกสองอย่าง ที่ไม่ควรเอาหน้ากากไว้บนหน้าผาก นั่นก็คือ การที่หน้ากากจะหลุดหายได้ง่าย และการที่หน้ากากจะเป็นฝ้าได้ง่ายขึ้นหากวางไว้บนหน้าผากเป็นเวลานาน ซึ่งทั้งสองเหตุผลนี้ สามารถยืนยันความน่าเชื่อถือได้จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นประจำ

เอาหน้ากากไว้ที่ไหนดี

นักดำน้ำจำนวนมากก็อาจจะสงสัยว่า ถ้าอย่างนั้นจะเอาหน้ากากไว้ที่ไหนดีล่ะ

ก่อนการดำน้ำ เราไม่ควรใส่หน้ากากไว้บนใบหน้านานเกินไป เพราะจะทำให้หน้ากากเป็นฝ้าได้ง่าย เช่นเดียวกันกับการวางไว้บนหน้าผากหรือหมุนไปไว้ที่ท้ายทอย ที่ที่ปลอดภัยที่สุดน่าจะเป็นคล้องไว้รอบคอของเรา เนื่องจากหน้ากากจะไม่หาย และสามารถนำมาใส่ได้โดยสะดวกก่อนจะลงน้ำ

ส่วนเมื่อเวลาที่เราขึ้นจากน้ำมาแล้ว วิธีที่ดีที่สุดคือ ใส่มันไว้บนใบหน้าเราจนขึ้นมาบนเรือ พร้อมที่จะถอดอุปกรณ์ต่างๆ ออกแล้ว นักดำน้ำได้ใส่หน้ากากดำน้ำจนจบไดฟ์ ก็น่าจะทนใส่ต่อไปได้อีกสองสามนาทีโดยไม่มีปัญหาใดๆ การใส่หน้ากากไว้บนหน้าตั้งแต่เริ่มลงน้ำจนกระทั่งกลับขึ้นมาบนเรือหรือฝั่ง พร้อมที่จะถอดอุปกรณ์อื่นๆ แล้วจึงค่อยถอดหน้ากากออกจากหน้านั้น ทำให้แน่ใจได้ว่า หน้ากากดำน้ำของเราจะไม่สูญหายหรือเสียหายครับ

เขียนโดย ดร. พิชิต เมืองนาโพธิ์
ข้อมูลจาก นิตยสาร Dive Training: October, 2006
นำเสนอ 05 ธ.ค. 2549
ปรับปรุงล่าสุด 29 ก.ค. 2561