ขึ้นจากที่ลึก ทำอย่างไรถึงจะปลอดภัย

เพื่อนๆ นักดำน้ำครับ หลายคนคงจะพอทราบกันดีว่า อันตรายจากการดำน้ำนั้นส่วนใหญ่สามารถเกิดขึ้นได้จากการขึ้นจากที่ลึกมาสู่ที่ตื้นหรือสู่ผิวน้ำ หากมีทักษะที่ดีก็จะสามารถป้องกันอันตรายเหล่านั้นได้ แต่หากไม่รู้หรือไม่ได้ฝึกฝนเป็นประจำ ก็อาจทำให้ตัวเองตกอยู่ในอันตราย จากโรคของการดำน้ำได้นะครับ

ไปอ่านมาจากหนังสือหลายเล่มรวมทั้งจากนิตยสารรายเดือนเร็วๆ นี้ ก็ได้เกิดความคิดและนำมาคุยกันครับ วิธีการขึ้นจากที่ลึกมาสู่ผิวน้ำควรคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้นะครับ

  1. ก่อนขึ้น ควรหยุดอยู่กับที่สักนิดหนึ่งก่อนนะครับ อย่าขึ้นเลยขณะที่กำลังเคลื่อนไหวอยู่ เพราะการหยุดสักครู่หนึ่งนั้นจะทำให้เราได้มีเวลาเตรียมตัวและปรับสภาพจิตใจให้พร้อม สำหรับการขึ้น รวมทั้งทำให้เราได้มีโอกาสดูสิ่งแวดล้อมรอบกายเพื่อความปลอดภัยด้วยครับ
  2. ขณะที่ขึ้น ควรเฝ้าระวังอัตราความเร็วในการขึ้นให้ดี อย่าขึ้นเร็วเกินไป ในตำรากล่าวไว้ว่า ให้ขึ้นที่ความเร็ว 18 เมตรต่อนาที แต่ในหลักปฏิบัติจริง ควรขึ้นไม่เกิน 9 เมตรต่อนาทีนะครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งขณะที่ขึ้นมาตื้นกว่า 18 เมตรแล้ว เพราะช่วงนั้นอากาศจะขยายตัวเร็วกว่าเมื่ออยู่ในที่ลึก วิธีการเฝ้าระวังความเร็วก็สามารถดูจากฟองอากาศ โดยให้ขึ้นช้ากว่าฟองอากาศมากๆ หรือดูเข็มวัดความลึกให้ค่อยๆ ตีกลับลงมาช้าๆ หรือดูจาก Dive Computer ในการดำน้ำก็ได้ครับ
  3. ควรจะหยุดอยู่กับที่สักครู่เมื่อขึ้นมาถึง 10 เมตร เพราะตื้นกว่า 10 เมตรนั้น การขึ้นเร็ว จะยิ่งอันตรายกว่าในที่ลึกเนื่องจากอากาศขยายตัวได้เร็วกว่า การหยุดสักครู่ตรงนี้จะทำให้เรามีโอกาสและมีเวลาปรับตัว รวมทั้งดูสิ่งแวดล้อมและการปรับความเร็ว ปล่อยอากาศออกจากเสื้อบีซีดี ด้วยครับ
  4. พยายามรักษาการจมลอยให้เป็นกลาง ไม่ควรทำให้ตัวลอยด้วยการเติมลมนะครับ เพราะเมื่อเราขึ้นมา ลมในเสื้อบีซีดีจะขยายตัว หากรวมกับที่อากาศในฟองของชุดเว็ทสูท ขยายตัวด้วยแล้ว อาจจะทำให้เราเป็นบวกหรือลอยขึ้นอย่างรวดเร็วเกินไปก็ได้ครับ ในขณะเดียวกัน หากเราทำตัวให้เป็นลบ ก็จะต้องออกแรงมาก กว่าจะเตะขาขึ้นถึงผิวน้ำได้ หรือหากเตะขาไม่เป็นก็อาจจะทำให้จมกลับลงไปใหม่ แต่การรักษาความเป็นกลางไว้แล้วนั้น เมื่อขึ้นมา พออากาศในบีซีดีเริ่มขยายตัว ต้องสามารถปล่อยลมออก เพื่อบังคับไม่ให้ลอยเร็วเกินไปด้วยนะครับ
  5. ควรขึ้นด้วยกำลังขา ไม่ควรใช้ลมในบีซีดียกตัวขึ้นนะครับ การใช้ขาตีฟินขึ้นไปนั้นจะทำให้นักดำน้ำสามารถควบคุมตัวเองได้ดีกว่า นักดำน้ำมือใหม่จำนวนมาก เข้าใจผิดคิดว่า ก่อนขึ้นต้องเติมลมเข้าบีซีดี อย่าทำอย่างนั้นนะครับ ต้องให้ตัวเป็นกลางไม่ใช่เป็นบวก สำหรับการขึ้นอย่างปลอดภัยครับ
  6. หมั่นดู depth guage บ่อยๆ นะครับ จะได้แน่ใจว่า ไม่ขึ้นเร็วเกินไป และทำให้รู้ตัวอยู่เสมอว่าขึ้นมาถึงจุดไหนแล้ว
  7. ปล่อยอากาศออกจากบีซีดีอย่างสม่ำเสมอ บ่อยๆ และปล่อยออกก่อนที่ตัวจะลอย เราควรชูท่อ low pressure inflator ไว้เหนือศีรษะตลอดเวลาที่กำลังขึ้นมานะครับ เวลาปล่อยอากาศจะได้ทำได้ง่ายๆ
  8. ให้คิดไว้ก่อนเลยนะครับ ว่าเราต้องการป้องกันการขึ้นเร็ว ไม่ใช่เตรียมตัวแก้ไขหากขึ้นเร็ว เพราะหากขึ้นเร็วไปแล้ว กว่าจะเริ่มแก้ไขได้ก็มักจะสายเกินไปเสียทุกทีครับ
 
เขียนโดย ดร. พิชิต เมืองนาโพธิ์
นำเสนอ 19 พ.ย. 2546
ปรับปรุงล่าสุด 01 ต.ค. 2550