นักดำน้ำทั่วไป ก็คงมีไม่น้อยที่ฝากชีวิตและสวัสดิภาพของตนเมื่อไปดำน้ำไว้กับมืออาชีพที่คอยดูแลเรา เช่น Divemaster ทั้งหลายที่ให้บริการการนำเที่ยวดำน้ำทั่วไป ซึ่งนักดำน้ำก็คงจะคาดหมายไว้ว่ามืออาชีพที่เราไว้วางใจนั้น จะต้องมีระดับการฝึกฝนและความสามารถสูงพอที่จะปฏิบัติภารกิจในกรณีฉุกเฉินได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในความเป็นจริงนั้น ก่อนที่จะมาเป็น Divemaster ทุกคนก็จะต้องผ่านหลักสูตร Rescue มาก่อนทั้งนั้น สิ่งที่น่าคิดก็คือว่า ในการฝึกนั้นได้รับการฝึกมาอย่างถูกต้องตามหลักการ ฝึกภายใต้สถานการณ์ที่เสมือนจริง และมีการฝึกฝนเพิ่มเติม เพื่อรักษาระดับความสามารถไว้อย่างสม่ำเสมอหรือเปล่า เพราะหากไม่เป็นเช่นนั้น เรื่องน่าเศร้า และอุบัติเหตุอีกมากมายก็อาจจะเกิดขึ้นได้
ต่อไปนี้เป็นเรื่องของทิม เจ้าของร้านดำน้ำ ผู้สอนดำน้ำ และนักดำน้ำแบบ Technical พร้อมกับภรรยาของเขาแมรี่ ได้พานักดำน้ำกลุ่มหนึ่งไปดำน้ำกันที่แหล่งดำน้ำที่มีชื่อเสียงในประเทศแม็กซิโก ก่อนจะเดินทาง ทิมได้ทำงานหนักเพื่อแน่ใจว่าเรือที่ให้บริการจะมีอุปกรณ์เตรียมพร้อมสำหรับเหตการณ์ฉุกเฉินครบครัน ก่อนที่จะลงดำน้ำ ทิมก็ได้ทำงานหนักเพื่อให้แน่ใจว่านักดำน้ำทุกคนรวมถึงตัวเขาเองไม่มีอาการขาดน้ำ และได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอหลังจากการบินเดินทางมาเป็นเวลานาน
การดำน้ำไดฟ์แรกเป็นการดำน้ำตื้นความลึกไม่เกิน 60 ฟุต ขณะที่ทุกคนทำ Safety Stop และขึ้นจากน้ำกันอยู่ ทิมก็รู้สึกถึงอาการที่ผิดปกติทางระบบประสาทของตนเองขึ้นมา เขารู้สึกคลื่นไส้และงุนงงหลงทิศ ทิมรู้ตัวดีว่า การหมดสติอาจจะเกิดขึ้นได้โดยง่ายภายใต้สถานการณ์นี้ เขาจึงพยายามดำเนินการเพื่อเอาชีวิตรอดด้วยการเปลี่ยนไปใช้เร็กฯ สำรองที่มีสายรัดผูกไว้กับคอ ปรับหน้ากากให้เหมาะสม และเติมลมเข้าบีซีดีเพื่อให้ตัวลอยขึ้นมา และคิดว่าคงจะมีคนเข้ามาช่วย ขณะที่ลอยขึ้น เขาก็รู้สึกถึงอาการอัมพาตที่เกิดกับตนเอง แต่ก็ยังสามารถได้ยินเสียงการนับจำนวนของผู้ดำน้ำคนอื่นๆ ที่กำลังขึ้นเรือกัน เมื่อนักดำน้ำคนอื่นขึ้นเรือหมดแล้ว คนบนเรือจึงเห็น อาการผิดปกติของทิม
Divemaster บนเรือรีบลงมาช่วยเหลืออย่างรวดเร็ว ขณะที่ทำการประเมินสภาพของทิม Divemaster ก็ได้ถอดเร็กฯ ออกจากปากของทิมและลากทิมกลับไปที่เรือ หลายครั้งระหว่างนั้น หน้าของทิมได้จมลงไปใต้น้ำและทิมได้หายใจเอาน้ำเข้าปอดไป ในเวลานั้นทิมรู้สึกตัวดีแต่ไม่สามารถแก้ไขสถานการณ์ใดๆ ให้กับตัวเองได้เลย Divemaster ได้พาทิมมาถึงเรือ และพยายามนำขึ้นเรือทั้งชุดอุปกรณ์ หลังจากล้มเหลวหลายครั้งจึงนึกได้ว่าควรถอดอุปกรณ์ออกให้หมดเสียก่อน กว่าจะนำทิมขึ้นมาบนเรือได้ก็เหนื่อยอย่างมาก บนเรือ ทิมพลัดหลุดจากมือ และหน้าของเขากระแทกกับพื้นเรืออย่างจัง ความผิดพลาดจุดนี้เองที่อาจได้ช่วยชีวิตของทิมเอาไว้ เพราะเมื่อกระแทกแล้ว น้ำและเลือดได้ไหลออกมาจากปอดของทิมมากพอประมาณ และถึงแม้ว่ามีการสัญญากันไว้ก่อนหน้านี้ กัปตันเรือกลับไม่สามารถให้ออกซิเจนฉุกเฉินกับทิมได้
กว่าทิมจะถูกนำเข้ารักษาใน Recompression Chamber เวลาก็ผ่านไปแล้วถึง 22 ชม. เพราะทิมได้ถูกพาไปโรงพยาบาลธรรมดาที่ไม่มีอุปกรณ์รักษาผู้ป่วยอันเกิดจากแรงกดดัน รวมทั้งแพทย์ในท้องถิ่นนั้นยืนยันว่าสิ่งที่เกิดขึ้นกับทิมคือการจมน้ำปกติ หลังจากเข้ารักษาในห้องปรับความดัน สภาพของทิมก็ไม่ดีขึ้นไปกว่าเดิม แพทย์ลงความเห็นว่าทิมอาจจะไม่สามารถกลับสู่สภาพเดิมของเขาได้แล้ว แต่หลังจากรักษาต่อในห้องปรับแรงดันอีกหลายครั้ง โดยที่ทางครอบครัวของทิมไม่ยอมแพ้ที่จะรักษา ถึงแม้จะดูเหมือนไม่มีหนทาง ทิมก็มีอาการดีขึ้น ถึงแม้จะยังมีอาการทางระบบประสาทหลงเหลืออยู่บ้างก็ตามที เวลานี้เขาก็ยังหวังไว้ว่าสักวันหนึ่ง เขาจะสามารถกลับมาเล่นกีฬาที่เขารักได้อีกครั้งหนึ่ง
สิ่งที่เกิดขึ้นน่าจะเป็นปอดฉีกเนื่องจากถูกขยายตัวมากเกินไป แต่การที่เสียเวลาก่อนรักษา การจมน้ำจากการลาก การขาดออกซิเจนฉุกเฉิน ก็ถือได้ว่าทำให้เหตุการณ์เลวร้ายลงไปอย่างมาก
บทเรียนเพื่อชีวิตของนักดำน้ำ
- ให้เลือกแหล่งให้บริการดำน้ำระดับมืออาชีพ มีเจ้าหน้าที่ที่ได้รับการฝึกฝนมาอย่างดี มีอุปกรณ์ฉุกเฉินครบครัน
- ให้แน่ใจว่าบนเรือมีอุปกรณ์ปฐมพยาบาลและออกซิเจนฉุกเฉิน
- ใช้วิจารณญาณในการสังเกตมืออาชีพที่ให้บริการเรา ดูว่ามีทักษะทางน้ำเป็นเลิศหรือเปล่า มีสมรรถภาพทางกายเหนือมาตรฐานหรือไม่ แข็งแรงพอที่จะให้การช่วยเหลืออย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ หากไม่ใช่ดังกล่าว ควรเลือกสถานบริการหรือบุคลากรใหม่ที่มีมาตรฐานสูงกว่านี้
- จำไว้ว่าความรับผิดชอบเรื่องความปลอดภัยนั้นอยู่ที่ตัวนักดำน้ำเอง เราเองควรมีทักษะที่ดีและมีการฝึกฝนการแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉินและการกู้ภัยในน้ำอยู่เสมอ
- อย่าอุดหนุนร้านดำน้ำที่ไม่ได้มาตรฐาน ไม่ปลอดภัย ไม่รับผิดชอบ หรือจ้างพนักงานที่ไม่ถึงขั้น
บทเรียนเพื่อชีวิตของมืออาชีพ
- ควรฝึกฝนการกู้ภัยภายใต้สถานการณ์เสมือนจริงให้มากที่สุด
- ทักษะการกู้ภัยเหมือนกันกับทักษะการดำน้ำ คือสามารถหายไปได้หากขาดการฝึกฝน
- อุปกรณ์ฉุกเฉิน ถือเป็นเครื่องมือในการกู้ภัยที่สำคัญ ให้รักษาไว้ให้อยู่ในสภาพใช้การได้เสมอ
- การฝึกซ้อมจะป้องกันการ Panic ได้ นักดำน้ำที่ประสบเหตุเขาจะต้องอาศัยเราในการช่วยเหลือเขาให้มีชีวิตรอด เราควรฝึกฝนตัวเองอยู่เสมอ เพื่อสามารถรับมือกับสถานการณ์ที่ไม่คาดคิดได้ตลอดเวลา
