ก่อนลงดำน้ำ

ในการดำน้ำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในที่ที่มีความลึก หรือในสถานการณ์สิ่งแวดล้อมที่ท้าทายกว่าสภาพปกติ การเตรียมพร้อมก่อนการลงน้ำเป็นเรื่องสำคัญอย่างมากสำหรับความปลอดภัย และความสนุกสนานในการดำน้ำครั้งนั้น สิ่งที่น่าคำนึงถึงสำหรับการเตรียมพร้อมก่อนลงน้ำน่าจะมีดังต่อไปนี้ครับ

ให้ทำการตรวจสอบบัดดี้ก่อนลงน้ำ (Buddy Check/Predive Check) อย่างละเอียด ให้ความสำคัญกับสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอากาศเป็นพิเศษ เช่น ตรวจสอบให้แน่ใจว่า อากาศในถังมีอยู่เต็มถึงแม้ว่าจะเห็นว่ามีอยู่เต็มก่อนที่จะตรวจสอบแล้วก็ตามที ก่อนลงน้ำต้องตรวจสอบอีกนะครับ บางที ถังหรือสายต่างๆ อาจจะรั่วโดยที่เราไม่รู้ขณะที่วางชุดดำน้ำที่ประกอบเสร็จแล้วไว้ ช่วงรอการดำน้ำไดฟ์ต่อไปก็ได้ สิ่งสำคัญอีกอย่างที่เรามักละเลยก็คือ แหล่งอากาศสำรอง (alternate air source) หรือ octopus ของเรานั่นแหละครับ ตรวจสอบให้ดีนะครับว่ามันยังทำงานได้ดีอยู่ บางครั้งเราเห็นว่ามี octopus แต่ไม่ได้ให้ความสนใจกับมันเป็นเวลานานๆ มันอาจจะเสียไปแล้วโดยที่เราไม่รู้ก็ได้ครับ

นอกจากนั้น ตรวจสอบให้ดีนะครับว่าวาล์วเปิดอย่างเต็มที่แล้ว วาล์วที่เปิดไม่สุดนั้นอาจจะทำงานได้เป็นอย่างดีในน้ำตื้น แต่พอลงไปลึกแล้วอาจจะจ่ายอากาศไม่เพียงพอได้ ในกรณีนี้ สิ่งที่เราจะสังเกตเห็นได้ก็คือ เข็มของมาตรวัดแรงดันอากาศของเราจะแกว่งขึ้นลงในช่วงที่เราหายใจเข้าให้เห็นได้อย่างเด่นชัด แสดงว่าวาล์วเปิดไม่สุดครับ

หลังจากนั้น ก็เป็นช่วงเวลาที่เหมาะสม ที่เราจะได้ใช้วิชาจิตวิทยาให้เป็นประโยชน์แก่เรา ในการดำน้ำไดฟ์นั้นนะครับ วิธีการทบทวนในใจ (Mental Rehearsal) หรือการจินตภาพ (Imagery) เป็นเทคนิคที่ดีมาก สำหรับใช้ก่อนการแสดงความสามารถทุกชนิดรวมถึงการดำน้ำด้วยครับ ให้เริ่มด้วยการหลับตาลง หายใจลึกๆ ช้าๆ ผ่อนคลายร่างกายและจิตใจ ในขณะนั้นให้ได้เสียก่อน จากนั้นให้นึกภาพของการดำน้ำไดฟ์ที่จะถึงนั้นในใจให้ชัดเจนที่สุดเท่าที่จะทำได้ หากสามารถฝึกจนรู้สึกด้วยประสาทสัมผัสทั้งหมด คือรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส และการรับรู้การเคลื่อนไหวได้ด้วยก็จะยิ่งดี ให้จินตนาการว่าตัวเราและบัดดี้ทำการดำน้ำตามแผนที่วางไว้ ให้เห็นภาพและรู้สึกทุกขั้นตอนตั้งแต่เริ่มดำลงไปจนขึ้นมาสู่ผิวน้ำ เทคนิคเหล่านี้อาจจะฟังดูเหมือนเรื่องไม่เป็นเรื่อง แต่จากการศึกษาวิจัยทางจิตวิทยาการกีฬา ก็ได้ค้นพบและมีหลักฐานยืนยันว่ามันได้ผล ทำให้ความสามารถดีขึ้นจริงๆ ครับ การจินตภาพหรือการทบทวนทักษะในใจจึงเป็นเทคนิคที่นักกีฬาระดับโลกเกือบหรือทุกคนใช้ทำก่อนการแข่งขันเสมอ

Divemaster ที่สามารถและมีความรู้เรื่องจิตวิทยาบางคน ก็อาจจะทำให้นักดำน้ำได้ทำการจินตนาการภาพดังกล่าวได้โดยไม่รู้ตัว จากวิธีการบรรยายสรุปก่อนการลงน้ำ (Predive Briefing) ด้วยการบรรยายจนเห็นภาพและรับรู้ทุกขั้นตอนของการดำน้ำไดฟ์นั้นครบ

สุดท้าย สิ่งที่ควรคำนึงถึงเป็นอย่างมากก่อนการดำน้ำก็คือ ต้องไม่ให้ใครมาเร่งให้เราลงน้ำ และต้องไม่เร่งตัวเองให้รีบลงน้ำหากเรายังไม่พร้อมด้วยนะครับ เพราะการรีบเร่งลงน้ำ ไม่ว่าด้วยเหตุใดก็ตาม มักทำให้เกิดความผิดพลาดเสมอ เราต้องต่อต้านแรงกดดันจากกลุ่มหรือแม้กระทั่ง Divemaster และกัปตันเรือ ที่จะเร่งให้เราลงน้ำนะครับ เพราะตัวเราเท่านั้นที่จะเป็นผู้รับผิดชอบ และรับผลที่จะเกิดขึ้นครับ

เขียนโดย ดร. พิชิต เมืองนาโพธิ์
พิสูจน์อักษร ทีมงาน FreedomDIVE
นำเสนอ 02 ต.ค. 2550
ปรับปรุงล่าสุด 31 ก.ค. 2561