อันตรายที่ไม่เห็น

Hidden Dangers

คุณเริ่มประมาทมากขึ้นในเรื่องของความปลอดภัยในการดำน้ำหรือเปล่าหลังจากดำน้ำมาเป็นเวลานาน

อุบัติเหตุจากการดำน้ำมักไม่ได้เกิดจากความผิดพลาดใหญ่ๆ อย่างเดียว ส่วนมากมักเป็นความผิดพลาดเล็กๆ ที่พลาดกันได้ง่ายๆ

เมื่อคุณรู้สึกผ่อนคลายขณะทำการดำน้ำ มันก็ง่ายในการที่จะปล่อยตัวไม่ระมัดระวัง นี่คือสาเหตุหนึ่ง ทำไมสถิติของ DAN จึงแสดงให้เห็นอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นกับนักดำน้ำเก่าๆ เท่าๆ กับที่เกิดขึ้นในนักดำน้ำหน้าใหม่

ไม่มีนักดำน้ำคนไหนในตัวอย่างต่อไปนี้ที่ได้ทำอะไรโง่ๆ หรือไม่เอาใจใส่ พวกเขาเพียงแต่งดบางสิ่งบางอย่าง พวกเขาจำกฎข้อใหญ่ๆ ได้แต่ลืมกฎข้อเล็กๆ ไปเสีย

กรณีที่ 1

อะไรนะ ผมน่ะหรือ

จอร์จ อายุ 38 ปี เป็นนักดำน้ำมาเป็นเวลา 16 ปีและดำน้ำเกือบทุกสัปดาห์ ในการที่พยายามจะยืดเวลาในการดำน้ำให้นานขึ้น เขาเริ่มดำใกล้ NDL เข้าไปทุกที ตัดทอนเวลาในการทำ deco stop ขึ้นเร็วขึ้น และงดการทำ Safety Stop เขาให้เหตุผลว่า ตารางดำน้ำนั้น ได้ออกแบบมาเพื่อนักดำน้ำโดยเฉลี่ยทั่วๆ ไป และมีช่องว่างเผื่อไว้ให้เกิดความปลอดภัยสูงอยู่มาก เนื่องจากเขารู้สึกผ่อนคลาย เป็นนักดำน้ำที่มีทักษะดี และมีสภาพร่างกายดีเยี่ยม จอร์จเชื่อว่าเขาคงเป็น DCS ได้ยากมาก เขาบอกว่าเขาไม่เคยเป็นเบนด์

การดำน้ำไดฟ์แรกในวันนี้ค่อนข้างจะเป็นการดำแบบระมัดระวังสำหรับจอร์จ เขาดำดูกำแพงใต้น้ำที่ 110 ฟิตภายใน NDL การดำน้ำเป็นไปอย่างราบรื่นและมีฟองน้ำหลากสีให้ดูระหว่างทางขึ้นกลับมา จอร์จขึ้นด้วยความเร็วค่อนข้างช้า แต่อย่างไรก็ตาม การทำ Safety Stop ของเขาที่ 15 ฟิตนั้นทำได้ไม่นานเกินกว่าการหยุดช่วงสั้นๆ เท่านั้น สามสิบนาทีหลังจากขึ้นไปบนเรือ จอร์จเป็น DCS ที่ระบบประสาทส่วนกลางอย่างรุนแรง โชคดีที่การนำคนป่วยสู่ Recompression Chamber โดยทางอากาศเป็นไปโดยเร็ว และจอร์จได้ถูกรักษาจนหายเป็นปกติ

อะไรคือสิ่งที่จอร์จลืม

ตารางการดำน้ำและการคำนวนของคอมพิวเตอร์ เป็นเพียงการประมาณการเกิด DCS เท่านั้น มันไม่ได้รับประกันว่าจะไม่เกิดโรคเบนด์ และสาเหตุของเบนด์ทั้งหมดก็ยังไม่เป็นที่กระจ่างชัดเท่าใดนัก จากสาเหตุดังกล่าวนี่เอง ช่วงสำหรับความปลอดภัยจึงต้องมีตั้งไว้ แต่จอร์จได้ใช้ช่วงของความปลอดภัยนั้นไปกับการขึ้นเร็ว และการทำ Safety Stop สั้นๆ ในที่สุด สิ่งที่ไม่น่าเกิดขึ้นจึงเกิดขึ้นได้กับจอร์จ อาจจะเป็นเพราะจอร์จ มีอาการขาดน้ำเมื่อเช้านี้ หรือเหนื่อย หรือหนาว และที่แน่นอน เขาอายุเพิ่มขึ้นทุกวัน ปัจจัยต่างๆ เหล่านี้ เป็นที่รู้กันว่าเพิ่มอัตราการเสี่ยงต่อการเป็นเบนด์ หรือแม้กระทั่งปัจจัยอื่นๆ ที่ยังไม่ได้รับการเข้าใจอาจทำให้วันนี้เป็นวันโชคร้ายของจอร์จก็เป็นได้

คุณควรจำไว้ว่าอย่างไร

  • ไม่มีใครที่มีภูมิคุ้มกันจากการเป็น DCS
  • รักษาช่วงของความปลอดภัย อย่าดำน้ำเข้าไปใกล้ NDL เพิ่มช่วงความปลอดภัยนี้ หากดำน้ำซ้ำกันหลายครั้งในวันเดียว และหากอายุเพิ่มมากขึ้นด้วย
  • ขึ้นสู่ผิวน้ำช้าๆ เป็นประจำ ทำการ Safety Stop สามถึงห้านาทีให้เป็นนิสัย

กรณีที่ 2

Out of Practice, Out of Shape

ราฟ อายุ 42 ปี เป็นนักดำน้ำมาแล้ว 12 ปี เคยดำน้ำจากชายหาดเป็นประจำเกือบทุกสัปดาห์ แต่งงาน และครอบครัวทำให้เขาต้องห่างจากการดำน้ำไปมากในระยะห้าปีที่ผ่านมา เมื่อบัดดี้เก่าของเขาเสนอว่าควรไปดำน้ำด้วยกันอีกสักครั้ง เขาก็ตอบรับด้วยความยินดี เมื่อไปดำน้ำ ราฟพบว่าการแบกน้ำหนักอุปกรณ์ดำน้ำ ไปที่ชายหาดและแต่งตัวเตรียมลงดำน้ำนั้นหนักและเหนื่อยกว่าที่จำได้ เวทสูทที่ใส่รู้สึกว่ามันคับไปอย่างมาก มันหดหรือเปล่าก็ไม่รู้ เมื่อราฟลงไปในน้ำ เขาก็เหนื่อยหอบหน้าแดงไปเรียบร้อยแล้ว นอกจากนั้น คลื่นที่มีก็รู้สึกจะใหญ่กว่าที่เคยจำได้ มันซัดเขาจนเสียการทรงตัว และเขาก็ลืมที่จะมุดหัวลงกับคลื่นลูกต่อไป ทำให้คลื่นลูกนั้นซัดเขากลับมาที่ชายหาดอีกครั้งหนึ่ง ด้วยความเหนื่อยและความฉลาดของเขา ราฟตัดสินใจที่จะนั่งพักและไม่ไปดำน้ำต่อ

สิ่งที่ราฟลืมไป

สมรรถภาพทางกายนั้นเป็นสิ่งสำคัญสำหรับความพร้อมที่จะดำน้ำ และสมรรถภาพทางกายของเรานั้นจะลดลงตามอายุที่แก่ลงไปทุกที และจะลดลงไปยิ่งขึ้นหากเราขาดการออกกำลังกาย วิถีชีวิตที่ขาดการออกกำลังกายของราฟในช่วงหลังนั้นเอง ที่ทำให้เขามีความสามารถในการจัดการกับปัญหาน้อยลงไป ความกระตือรือล้นในการที่จะได้ดำน้ำกับเพื่อน และแรงกดดันจากเพื่อน อาจจะนำให้เขาพยายามมากเกินความสามารถของตนเอง

สิ่งที่ควรจำ

  • ออกกำลังกายให้สม่ำเสมอ เพื่อจะพัฒนาหรืออย่างน้อยรักษาความสามารถในการใช้กำลังของคุณ ในการดำน้ำ โดยเฉพาะกับคลื่นและกระแสน้ำ
  • เลือกการดำน้ำที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของคุณ โปรดทราบด้วยว่าการดำน้ำบางชนิดต้องใช้กำลังและความอดทนมากกว่าบางชนิด
  • หากรู้สึกเหนื่อยให้หยุดพัก และหากจำเป็น ยกเลิกการดำน้ำครั้งนั้นเสีย

กรณีที่ 3

บัดดี้ของคุณ มิตรหรือศัตรู

เจสัน อายุ 32 ปี เป็นนักดำน้ำที่ดำอยู่เสมอเป็นเวลาแปดปี ส่วนมากเขาจะดำน้ำคนเดียว และเชื่อมั่นว่านักดำน้ำทุกคนต้องรู้จักรับผิดชอบความปลอดภัยของตนเอง เขาดูแลรักษาอุปกรณ์ของเขาอย่างระมัดระวัง และเตรียมอุปกรณ์เกี่ยวกับความปลอดภัยไปทุกครั้งที่ดำน้ำรวมถึงถังอากาศเล็กสำรอง (pony bottle)

ครั้งหนึ่ง เขาไปเที่ยวดำน้ำในรัฐอื่นและได้จองเรือที่จะไปดำน้ำ ไดฟ์มาสเตอร์พยายามให้เจสันดำน้ำกับบัดดี้ และจับคู่เขาเข้ากับอาร์ท นักดำน้ำอีกคนหนึ่งในเรือที่เป็นคนแปลกหน้าสำหรับเจสัน เมื่อเริ่มต้นดำน้ำ ทั้งคู่แยกทางกันไป แต่การดำน้ำครั้งนั้นค่อนข้างตื้น น้ำใส และนิ่ง และเจสันเชื่อว่าอาร์ทคงไปตามทางของเขา เจสันจึงดำน้ำต่อไปคนเดียวอย่างที่เขาคุ้นเคย

หลังจากสี่สิบนาทีผ่านไป เจสันกลับไปที่เรือและพบกับอาการไม่เป็นมิตรของคนบนเรือ เขาพบว่าอาร์ทที่พลัดหลงกับเขาและไม่พบกันหลังจากการพยายามหาสักครู่แล้วก็เลิกดำน้ำ และกลับมาแจ้งให้ไดฟ์มาสเตอร์ทราบว่าเจสันหายไป ไดฟ์มาสเตอร์ก็ทำการหาเจสันด้วยความวิตกกังวล ซึ่งกลายมาเป็นความโกรธในที่สุด

สิ่งที่เจสันลืมไป

ทั้งเจสันและอาร์ทลืมไปที่จะวางแผนการดำน้ำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการวางแผนในกรณีพลัดหลงกัน อาร์ททำตามกระบวนการมาตรฐานของการดำน้ำ ซึ่งจะปฎิบัติต่อการพลัดหลงกันว่าอาจจะเป็นกรณีฉุกเฉิน และทำการขึ้นมาแจ้งว่าบัดดี้ได้หายไปและหาไม่พบ ขณะที่เจสันไม่ได้ทำแบบนั้น หากนักดำน้ำคู่บัดดี้จะกลายเป็นนักดำน้ำเดี่ยวในระหว่างการดำ นักดำน้ำทั้งคู่จะต้องตกลงกันให้เข้าใจเสียก่อน

สิ่งที่ควรจำ

  • วางแผนการดำน้ำรวมไปถึงการตกลงว่าจะทำอย่างไรในกรณีแยกจากกัน เมื่อดำกับบัดดี้ การวางแผนหมายถึงการสื่อสารที่เข้าใจกันเป็นอย่างดี
  • ความสัมพันธ์ในรูปแบบของบัดดี้ หมายความถึงหน้าที่ที่มีต่อนักดำน้ำคู่บัดดี้ของเรา ถึงแม้ว่าความสัมพันธ์นั้นเป็นการบังคับให้เรายอมรับก็ตาม หากคุณจะไม่ยอมรับ คุณจะต้องปฏิเสธก่อนที่จะเริ่มการดำน้ำ
 
เขียนโดย John Francis
เรียบเรียงโดย ดร. พิชิต เมืองนาโพธิ์
ปรับปรุงล่าสุด 27 ส.ค. 2550