ภัยจากการกู้

นักดำน้ำทั่วไป ก็คงมีไม่น้อย ที่ฝากชีวิต และสวัสดิภาพของตน เมื่อไปดำน้ำ ไว้กับมืออาชีพที่คอยดูแลเรา เช่น Divemaster ทั้งหลาย ที่ให้บริการ การนำเที่ยวดำน้ำทั่วไป ซึ่งนักดำน้ำก็คงจะคาดหมายไว้ว่า มืออาชีพที่เราไว้วางใจนั้น จะต้องมีระดับการฝึกฝน และความสามารถสูง พอที่จะปฏิบัติภารกิจ ในกรณีฉุกเฉิน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในความเป็นจริงนั้น ก่อนที่จะมาเป็น Divemaster ทุกคนก็จะต้องผ่านหลักสูตร Rescue มาก่อนทั้งนั้น สิ่งที่น่าคิดก็คือว่า ในการฝึกนั้น ได้รับการฝึกมา อย่างถูกต้องตามหลักการ ฝึกภายใต้สถานการณ์ที่เสมือนจริง และมีการฝึกฝนเพิ่มเติม เพื่อรักษาระดับความสามารถไว้ อย่างสม่ำเสมอหรือเปล่า เพราะหากไม่เป็นเช่นนั้น เรื่องน่าเศร้า และอุบัติเหตุอีกมากมาย ก็อาจจะเกิดขึ้นได้

ต่อไปนี้ เป็นเรื่องของทิม เจ้าของร้านดำน้ำ ผู้สอนดำน้ำ และนักดำน้ำแบบ Technical พร้อมกับภรรยาของเขาแมรี่ ได้พานักดำน้ำกลุ่มหนึ่ง ไปดำน้ำกันที่แหล่งดำน้ำ ที่มีชื่อเสียง ในประเทศแม็กซิโก ก่อนจะเดินทาง ทิมได้ทำงานหนัก เพื่อแน่ใจว่า เรือที่ให้บริการ จะมีอุปกรณ์เตรียมพร้อม สำหรับเหตการณ์ฉุกเฉินครบครัน ก่อนที่จะลงดำน้ำ ทิมก็ได้ทำงานหนัก เพื่อให้แน่ใจว่า นักดำน้ำทุกคน รวมถึงตัวเขาเอง ไม่มีอาการขาดน้ำ และได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอ หลังจากการบิน เดินทางมาเป็นเวลานาน

การดำน้ำไดฟ์แรก เป็นการดำน้ำตื้น ความลึกไม่เกิน 60 ฟุต ขณะที่ทุกคนทำ Safety Stop และขึ้นจากน้ำกันอยู่ ทิมก็รู้สึกถึง อาการที่ผิดปกติ ทางระบบประสาทของตนเองขึ้นมา เขารู้สึกคลื่นไส้ และงุนงงหลงทิศ ทิมรู้ตัวดีว่า การหมดสติ อาจจะเกิดขึ้น ได้โดยง่าย ภายใต้สถานการณ์นี้ เขาจึงพยายามดำเนินการ เพื่อเอาชีวิตรอด ด้วยการเปลี่ยนไปใช้เร็กฯ สำรอง ที่มีสายรัดผูกไว้กับคอ ปรับหน้ากากให้เหมาะสม และเติมลมเข้าบีซีดี เพื่อให้ตัวลอยขึ้นมา และคิดว่าคงจะมีคนเข้ามาช่วย ขณะที่ลอยขึ้น เขาก็รู้สึกถึง อาการอัมพาต ที่เกิดกับตนเอง แต่ก็ยังสามารถได้ยินเสียง การนับจำนวนของผู้ดำน้ำคนอื่นๆ ที่กำลังขึ้นเรือกัน เมื่อนักดำน้ำคนอื่น ขึ้นเรือหมดแล้ว คนบนเรือจึงเห็น อาการผิดปกติของทิม

Divemaster บนเรือ รีบลงมาช่วยเหลือ อย่างรวดเร็ว ขณะที่ทำการ ประเมินสภาพของทิม Divemaster ก็ได้ถอดเร็กฯ ออกจากปากของทิม และลากทิมกลับไปที่เรือ หลายครั้งระหว่างนั้น หน้าของทิม ได้จมลงไปใต้น้ำ และทิมได้หายใจเอาน้ำ เข้าปอดไป ในเวลานั้น ทิมรู้สึกตัวดี แต่ไม่สามารถแก้ไขสถานการณ์ใดๆ ให้กับตัวเองได้เลย Divemaster ได้พาทิมมาถึงเรือ และพยายามนำขึ้นเรือ ทั้งชุดอุปกรณ์ หลังจากล้มเหลวหลายครั้ง จึงนึกได้ว่า ควรถอดอุปกรณ์ออก ให้หมดเสียก่อน กว่าจะนำทิม ขึ้นมาบนเรือได้ ก็เหนื่อยอย่างมาก บนเรือ ทิมพลัดหลุดจากมือ และหน้าของเขา กระแทกกับพื้นเรืออย่างจัง ความผิดพลาดจุดนี้เอง ที่อาจได้ช่วยชีวิตของทิมเอาไว้ เพราะเมื่อกระแทกแล้ว น้ำ และเลือดได้ไหล ออกมาจากปอดของทิม มากพอประมาณ และถึงแม้ว่า มีการสัญญากัน ไว้ก่อนหน้านี้ กัปตันเรือกลับไม่สามารถ ให้ออกซิเจนฉุกเฉินกับทิมได้

กว่าทิมจะถูกนำเข้ารักษาใน Recompression Chamber เวลาก็ผ่านไปแล้วถึง 22 ชม. เพราะทิมได้ถูกพาไป โรงพยาบาลธรรมดา ที่ไม่มีอุปกรณ์รักษาผู้ป่วย อันเกิดจากแรงกดดัน รวมทั้งแพทย์ในท้องถิ่นนั้น ยืนยันว่า สิ่งที่เกิดขึ้นกับทิม คือ การจมน้ำปกติ หลังจากเข้ารักษา ในห้องปรับความดัน สภาพของทิม ก็ไม่ดีขึ้นไปกว่าเดิม แพทย์ลงความเห็นว่า ทิมอาจจะไม่สามารถกลับสู่ สภาพเดิมของเขาได้แล้ว แต่หลังจากรักษาต่อ ในห้องปรับแรงดันอีกหลายครั้ง โดยที่ทางครอบครัวของทิม ไม่ยอมแพ้ที่จะรักษา ถึงแม้จะดูเหมือนไม่มีหนทาง ทิมก็มีอาการดีขึ้น ถึงแม้จะยังมี อาการทางระบบประสาท หลงเหลืออยู่บ้างก็ตามที เวลานี้เขาก็ยัง หวังไว้ว่าสักวันหนึ่ง เขาจะสามารถกลับมาเล่นกีฬา ที่เขารักได้อีกครั้งหนึ่ง

สิ่งที่เกิดขึ้น น่าจะเป็นปอดฉีก เนื่องจากถูกขยายตัวมากเกินไป แต่การที่เสียเวลาก่อนรักษา การจมน้ำ จากการลาก การขาดออกซิเจนฉุกเฉิน ก็ถือได้ว่า ทำให้เหตุการณ์เลวร้ายลงไปอย่างมาก

บทเรียนเพื่อชีวิต ของนักดำน้ำ

• ให้เลือกแหล่งให้บริการดำน้ำ ระดับมืออาชีพ มีเจ้าหน้าที่ ที่ได้รับการฝึกฝนมาอย่างดี มีอุปกรณ์ฉุกเฉินครบครัน
• ให้แน่ใจว่าบนเรือ มีอุปกรณ์ปฐมพยาบาล และออกซิเจนฉุกเฉิน
• ใช้วิจารณญาณ ในการสังเกตมืออาชีพ ที่ให้บริการเรา ดูว่ามีทักษะทางน้ำ เป็นเลิศหรือเปล่า มีสมรรถภาพทางกายเหนือ มาตรฐานหรือไม่ แข็งแรงพอ ที่จะให้การช่วยเหลือ อย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ หากไม่ใช่ดังกล่าว ควรเลือกสถานบริการ หรือบุคลากรใหม่ ที่มีมาตรฐานสูงกว่านี้
• จำไว้ว่า ความรับผิดชอบ เรื่องความปลอดภัยนั้น อยู่ที่ตัวนักดำน้ำเอง เราเองควรมีทักษะที่ดี และมีการฝึกฝน การแก้ไข สถานการณ์ฉุกเฉิน และการกู้ภัยในน้ำอยู่เสมอ
• อย่าอุดหนุนร้านดำน้ำ ที่ไม่ได้มาตรฐาน ไม่ปลอดภัย ไม่รับผิดชอบ หรือจ้างพนักงานที่ไม่ถึงขั้น

บทเรียนเพื่อชีวิต ของมืออาชีพ

• ควรฝึกฝนการกู้ภัย ภายใต้สถานการณ์เสมือนจริง ให้มากที่สุด
• ทักษะการกู้ภัย เหมือนกันกับทักษะการดำน้ำ คือสามารถหายไปได้ หากขาดการฝึกฝน
• อุปกรณ์ฉุกเฉิน ถือเป็นเครื่องมือ ในการกู้ภัยที่สำคัญ ให้รักษาไว้ให้อยู่ในสภาพ ใช้การได้เสมอ
• การฝึกซ้อม จะป้องกันการ Panic ได้ นักดำน้ำที่ประสบเหตุ เขาจะต้องอาศัยเรา ในการช่วยเหลือเขา ให้มีชีวิตรอด เราควรฝึกฝนตัวเองอยู่เสมอ เพื่อสามารถรับมือกับสถานการณ์ ที่ไม่คาดคิดได้ตลอดเวลา